همانطور که در روش کار ولتمتر در پاراگراف قبل اشاره شد، ولت متر آنالوگ دستگاه قاب گردان چرخانی هستند که بااضافه کردن یک مقاومت که به طور سری با سیم پیچ (قاب) به عنوان ولت متر استفاده می‌شود.در حقیقت ولت متر با استفاده از یک قاب کوچک(سیم پیچ) که در یک میدان مغناطیسی قوی قرار گرفته، ولتاژ را اندازه گیری می‌کند.این قاب می‌چرخد و یک فنر کوچک را فشرده می‌کند زاویه چرخش قاب از وضعیت اولیه متناسب جریان گذرنده از قاب (و در نتیجه ولتاژ دو سر ولت متر) می‌باشد حساسیت ولت مترها برحسب «ohms per volt» بیان می‌شود.برای مثال یک ولت متر با حساسیت ۱۰۰۰ اهم در ولت می‌تواند به جریان ۱میلی آمپر حساسیت نشان دهد.اگر بیشترین مقدار ولتاژ قابل اندازه گیری شده توسط یک ولت متر خاص ۲۰۰ ولت باشد.مقاومت ولت متر می‌تواند ۲۰۰٬۰۰۰ اهم باشد که در این صورت می‌تواند با ۱میلی آمپر جریان قاب از وضعیت اولیه خود انحراف پیدا کند.در بیشتر ولت مترها میتوان محدودهٔ انداگیری ولتاژ را تغییر داد که این کار با تغییر دادن مقاومت‌های داخلی ولت متر امکان پذیر خواهد بود.
ولت متر وسیله ای است که جهت اندازه گیری اختلاف پتانسیل دو نقطه از مدار استفاده می شود . و برای سنجش دو نوع ولتاژ یعنی AC (متناوب) و DC (مستقیم) به کار می رود و قبل از نصب ولت متر باید حالت دستگاه مولتی متر را با توجه به نوع ولتاژ به کار گرفته شده (که غالبا از روی منبع تغذیه مورد استفاده در مدار مشخص می شود) تعیین کرد سپس از آن استفاده نمود.
طریقه نصب ولت متر در مدار به صورت موازی بوده و باید دقت داشت که شروع اندازه گیری باید از رنج های بزرگتر (حالت هایی با اندازه گیری بیشتر ولتاژ) آغاز گردد. تا باعث صدمه در ولت متر نگردد.
ابتدا از ولتاژ مستقیم DC.V شروع می کنیم. همانطور که میدانید این قسمت دارای شش مبنای اندازگیری است که از 0.25 ولت تا 1000 ولت مستقیم را می تواند اندازه بگیرد. طرز کار این قسمت نیز تقریبا مانند اهم است یعنی اگر سلکتور را روی 10 ولت قرار دهیم دستگاه ما حداکثر تا 10 ولت را می تواند نشان دهد.
این طبقه بندی اعداد را روی صفحه قسمتی که سه طبقه عدد قرار دارد می توانید ببینید. سمت چپ مدار نیز با DC.V و میلی آمپر مشخص شده . حال اگر شما خواسته باشید که یک باتری و یا منبع تغذیه جریان مستقیم را آزمایش کنید باید سیم مثبت دستگاه را به مثبت منبع تغذیه و سیم منفی دستگاه را به منفی منبع تغذیه وصل نمایید. اگر چنانچه باتری شما به عنوان مثال شش ولت است باید سلکتور را روی عدد 10 قرار دهید. در این صورت عقربه عدد 6 را نشان می دهد ولی اگر باتری شما از 10 ولت بیشتر و از 50 ولت کمتر بود باید سلکتور را روی عدد 50 قرار داد و چنانچه بیشتر بود روی 1000 ولت.
چند نکته:
1) هنگام استفاده ولت متر DC عقربه ای باید توجه داشت که در صورت جابجا زدن سرهای مثبت و منفی در ولت متر جهت حرکت عقربه ها عکس خواهد شد و در این هنگام کافی است جای سیم های مثبت و منفی را در ولت متر عوض کرد.
2) برای استفاده از مولتی متر دیجیتالی جهت اندازه گیری ولتاژ، ضمن رعایت نکات بالا (1ـ انتخاب وضعیت DC و AC و 2ـموازی وصل نمودن ولت متر) کافی است دوسری های متصل به ولت متر را در مکان های COM و V نصب نمایید. که در صورت جابجا زدن این دو سیم عدد ولت متر فقط منفی نشان داده می شود ولی به لحاظ قدرمطلق تفاوتی نمی کند و جای نگرانی نیست.
دستگاههای اندازه گیری دیجیتالی مقادیر اندازه گیری شده را به صورت رقم یا ارقام روی صفحه نمایش (Display) نشان می‌دهند و معمولا واحد کمیت اندازه گیری شده مانند ولت ، آمپر ، میلی آمپر ، درجه سانتیگراد و غیره را نیز به طریق مناسبی نمایش می‌دهند. از جمله دستگاههای اندازه گیری میتوان به ولت متر ، وات متر ، Cosφ متر ، فرکانس متر ، دورشمارها ، حرارت سنج و آوومتر اشاره نمود.
دستگاههای اندازه گیری دیجیتالی مقادیر اندازه گیری شده را به صورت رقم یا ارقام روی صفحه نمایش (Display) نشان می‌دهند و معمولا واحد کمیت اندازه گیری شده مانند ولت ، آمپر ، میلی آمپر ، درجه سانتیگراد و غیره را نیز به طریق مناسبی نمایش می‌دهند. از جمله دستگاههای اندازه گیری میتوان به ولت متر ، وات متر ، Cosφ متر ، فرکانس متر ، دورشمارها ، حرارت سنج و آوومتر اشاره نمود.
قسمت اصلی یک آوومتر دیجیتالی ، ولت متر DC است. این قسمت همانند آوومتر عقربه‌ای (آنالوگ) است، چنان که میدانید قسمت اصلی آن گالوانومتر دآرسونوال می‌باشد. اساس کار یک ولت متر DC دیجیتالی بر مبنای مقایسه است. یعنی ولتاژ اعمال شده به ولت متر ، با یک ولتاژ مرجع (معمولا 100 میلی ولت و در بعضی از آوومترها در رنج AC یک ولت) مقایسه می‌شود و نتیجه مقایسه به کمک مدارات الکترونیکی و دیجیتالی به صورت ارقام که مبین مقدار ولتاژ DC اعمالی به ولت متر است، روی صفحه نمایش آن ظاهر می‌گردد.
امروزه اکثر این دستگاهها دارای رنج اتوماتیک (Auto Range) هستند. رنج اتوماتیک به این صورت است که بعد از اعمال ولتاژ DC به ولت متر ، ولت متر ابتدا بطور اتوماتیک رنج اول را انتخاب می‌کند. چنانچه ولتاژ مورد اندازه گیری در این رنج بود، مقدار آن را نشان می‌دهد. چنانچه مقدار ولتاژ مورد اندازه گیری در این رنج نبود، ولت متر به صورت اتوماتیک یک رنج بالاتر را انتخاب می‌کند، تا این که مقدار ولتاژ مورد اندازه گیری ، در رنج مورد انتخاب دستگاه باشد .
دستگاههای اندازه گیری دیجیتالی به دلیل نداشتن قطعات متحرک ، از طول عمر بسیار بالایی (در صورت بکار بردن صحیح آنها) برخوردار هستند و به عوامل فیزیکی همچون لرزش ، درصد رطوبت ، میزان تمیزی هوا و ... حساس نیستند. ضمن آن که با پیشرفت تکنولوژی الکترونیک دستگاههای ساخته شده امروزی بسیار دقیق‌تر هستند.
علاوه بر این بعضی از این دستگاهها را میتوان به کامپیوتر وصل کرد، بطوری که کامپیوتر مقدار کمیتی که روی صفحه نمایش دستگاه نشان داده می‌شود را نمایش می‌دهد و اگر در صورت نیاز آن را در فواصل زمانی معینی تنظیم کنیم، کامپیوتر می‌تواند ضمن نشان دادن مقدار کمیت ، آن را ثبت کند.
از دیگر مزایای اندازه گیری یک کمیت توسط سیستم دیجیتالی این است که وقتی مقدار این کمیت به کامپیوتر منتقل می‌گردد، کامپیوتر می‌تواند در مورد مقدار این کمیت تصمیم گیری لازم را اتخاذ نماید. مثلا اگر مقدار آن کمتر از حدی است که قبلا تنظیم شده است، کامپیوتر می‌تواند فرمان خاصی را برای این منظور صادر نماید.
مولتی‌متر دستگاهی است برای مشاهده چندین کمیت الکتریکی از قبیل ولتاژ یا اختلاف پتانسیل و امپراژ یا جریان و مقاومت الکتریکی که میتوان با آن سلامت قطعات یا مشخصات یک قطعه را ارزیابی کرد. مولتی‌متر‌ها در دو نوع آنالوگ و دیجیتال وجود دارند نوع دیجیتال آن برای مصارف گوناگونی طراحی می‌شوند .
که به وسیله یک سلکتر مدور بین کمیت‌های الکتریکی می‌تواند بر حسب نیاز گردش نماید برای استفاده از آن لازم است شما با هر کدام از آن کمیت‌ها آشنا باشید که برای هریک واحد مشخص اندازه گیری تعیین می‌شود.